PERSBERICHT: Dorp van slaafgemaakte Afrikanen op St. Eustatius gedeeltelijk vernietigd tijdens opgravingen

 Archeologisch centrum SECAR faalt opnieuw

        

 

 

 

 

PERSBERICHT

ST. EUSTATIUS / 25 augustus 2023 / -- St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance

Dorp van slaafgemaakte Afrikanen op St. Eustatius gedeeltelijk vernietigd tijdens opgravingen

Eerder deze week kwam het nieuws naar buiten dat het bedrijf Statia Roads & Construction rond 18 juli gedeeltelijk de archeologische vindplaats heeft vernietigd van wat waarschijnlijk het dorp is van slaafgemaakte Afrikanen van de voormalige Golden Rock-plantage op Sint Eustatius. Het bestuur van het Sint Eustatius Center for Archaeological Research (SECAR) op het eiland gaf toestemming om door te gaan met graven nadat de manager van het Airport Boulevard-project zijn zorgen had geuit tijdens testopgravingen. Geen van de bestuursleden is echter bevoegd om een dergelijk besluit te nemen. SECAR's directeur en archeoloog Mr. Budsberg was niet op het eiland op dat moment.

Volgens Budsberg is ongeveer een derde van het gebied onherroepelijk verwoest. Het verlies aan kennis voor de Afrikaanse diaspora-gemeenschap over hun cultureel erfgoed is onbeschrijfelijk. Het SECAR-bestuur ontkent dat ze toestemming heeft gegeven. De afdeling Cultuur van de overheid op Sint Eustatius heeft de opgravingen gestopt en is een onderzoek gestart.

SECAR wederom in de fout na de omstreden opgravingen in 2021

Uit het rapport van de Statia Heritage Research Commission (SHRC) uit januari 2022, bleek dat SECAR de Afrikaanse diaspora-gemeenschap op Sint Eustatius opzettelijk verkeerd heeft geïnformeerd over de opgravingen van de voorouderlijke menselijke resten op de 18e-eeuwse plantagebegraafplaats Golden Rock. Ook werden systematische bestuurlijke tekortkomingen geconstateerd.

De opgravingen van 69 menselijke resten van slaafgemaakte Afrikanen op de voormalige Golden Rock begraafplaats werd in 2021 wereldnieuws mede dankzij een misleidende public relations-campagne. Na de publicatie van het schadelijke rapport over de rol van SECAR bij deze opgravingen vertrok directeur Ruud Stelten. De overheid van St. Eustatius heeft een veranderingsproces ingezet voor de omgang met cultureel erfgoed op het eiland, waaronder het aanstellen van een ‘Cultural Heritage Inspector’. Het bestuur van SECAR heeft echter nooit conclusies getrokken uit het rapport. In december 2022 sprak een delegatie van de St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance met bestuursvoorzitter mw. Soutekouw. Zij beweerde in deze gesprekken dat SECAR geen enkele blaam treft; zij handelde slechts in opdracht van de overheid. Om het nog erger te maken, deed Soutekouw in de NOS-documentaire “Slavernij en wij” beledigende en denigrerende uitspraken over de Statiaanse bevolking.

De schimmige reputatie van SECAR

Het SECAR-bestuur bestaat uit zeven personen: vier Amerikanen, twee Nederlanders en slechts één Statiaan van het eiland zelf. Drie bestuursleden, waaronder de voorzitter, hebben al sinds 2008 zitting in het bestuur. SECAR, zowel het bestuur als voorgaande directeuren, heeft een reputatie van zich afzijdig houden van de bevolking. Onderzoeksresultaten worden niet gedeeld met de bevolking en publiek geheim is dat vele opgegraven artefacten door voormalige directeuren van het eiland zijn meegenomen. Materialen en artefacten zijn opgeslagen op onbekende locaties op het eiland in onbekende conditie en op een voorstel van de Alliance om een uitgebreide, goed beschreven dataset te produceren van bestaand materiaal dat toegankelijk is voor de inwoners van het eiland, wordt niet gereageerd. Op een eiland vol archeologische vindplaatsen en met geen andere archeologische instelling voorhanden, is dit een zeer verontrustende stand van zaken. De gebeurtenissen maken opnieuw duidelijk dat het bestuur van SECAR geen nieuwe weg wil inslaan en gevaar voor toekomstige rampen als deze op de loer liggen.

Dat een gemeenschap geen toegang heeft tot haar eigen erfgoed is onmogelijk in Nederland, de verontwaardiging zou enorm zijn. Te weten dat het hier om gemarginaliseerd Afrikaans erfgoed uit het slavernijverleden gaat op een eiland waar de nazaten van slaafgemaakte Afrikanen nog steeds wonen en dit alles gebeurt in het herdenkingsjaar slavernijverleden, maakt de situatie extra wrang.

Alliance dient klachten in en wil ontbinding SECAR

SECAR moet worden opgeheven, aldus de Alliance. De reputatie van de organisatie is te zwaar aangetast en het bestuur staat elke noodzakelijke verandering in de weg. Het is een monster van het koloniale verleden, een symbool van uitbuiting en marginalisering van ons Afrikaanse culturele erfgoed. Er moet een nieuwe archeologische organisatie komen op Sint Eustatius, een nieuw bestuur met leden uit de Afrikaanse diaspora-gemeenschap zelf die in staat zijn de inwoners van St. Eustatius intensief en voor de lange termijn te betrekken bij hun erfgoed. Er moet ook een nieuw overheidsmandaat komen, minder breed en met meer controlemechanismen.

De Alliance vindt het verontrustend niet over de gebeurtenissen te zijn ingelicht; nu kwam het haar toevallig ter ore. De Alliantie zal over de ongeautoriseerde opgravingen een klacht indienen bij de lokale overheid, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), UNESCO en het VN Permanent Forum on People of African Descent.

Cuvalay vraagt iedereen met hart voor het cultureel erfgoed van Afrikanen in de diaspora om een protestbericht te sturen naar SECAR (secarstatia@gmail.com). Hij roept het SECAR-bestuur op om als ze enig gevoel voor moraal en ethiek hebben nu eindelijk af te treden.

Gebrek aan politieke wil om gemarginaliseerd Afrikaans cultureel erfgoed te beschermen

Het gebied waarin Statia Roads & Construction momenteel graaft, maakt deel uit van de miljoenen kostende herontwikkeling van de luchthavenboulevard van Sint Eustatius. Door archeologen wordt aangenomen dat in dit gebied het voormalige dorp voor slaafgemaakte Afrikanen ligt die werkten en woonden op de Golden Rock-plantage. Veel inwoners van Sint Eustatius juichen de nieuwe luchthavenboulevard toe en zien het als vooruitgang voor het eiland; anderen zijn sceptisch. Alliance-voorzitter Kenneth Cuvalay behoort tot de groep sceptici: "Waarom hebben we deze enorme rotondes nodig in een gebied waar meer koeien passeren dan auto's? De armoede op Sint Eustatius is hoog en er is nog steeds geen sociaal minimum. Toch besluit de Nederlandse overheid fors te investeren in infrastructuur, mensen in armoede te laten leven en door gebrek aan effectieve wetgeving de vernietiging van ons cultureel erfgoed echt ongelooflijk eenvoudig te maken." Niet iedereen op het eiland kan of durft zich uit te spreken, dus de St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance wil ook hun stem zijn."



###

Informatie voor de redactie

Foto: archaeological site associated with what is believed to be the enslaved Afrikan village area of the former Golden Rock plantation on St. Eustatius 

Contact:
Kenneth Cuvalay, voorzitter van de "St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance" en de “St. Eustatius Monuments Foundation”
-    Telefoon/WhatsApp Nederland +31 6 29014308
-    WhatsApp Sint Eustatius: +599 3194975
-    E-mailadres: steustatiusafrikanburialground/at/gmail.com
-    Website: https://afrikanhistoryandconsciousness.blogspot.com/
-    Facebook www.facebook.com/groups/steustatiusafrikanburialgroundalliance/
-    Instagram @steustatiusafrikanburialground
-    YouTube https://www.youtube.com/@SE_ABG
-    Twitter https://twitter.com/SE_ABG_Alliance

Bronnen:

• Rapport van de Statia Heritage Research Commission (SHRC) voor de regering van Sint Eustatius, Caribisch Nederland. 28 januari 2022: https://www.statiagovernment.com/documents/media-articles/2022/01/28/report-of-the-statia-heritage-research-commission-shrc-for-the-government-of-st.-eustatius-netherlands-caribbean 
• Citaat van SECAR's bestuursvoorzitter mevrouw G. Soutekouw: "People here who are native people, who are descendants from the slaves, are never taught their own history. Here's a way we can help them understand the lifestyle, what the people, what their ancestors ate, what they did, how they lived.” Documentaire van de NOS genaamd "Slavernij en wij" uitgezonden op NPO2 op 29 juni 2023 en terug te kijken via NPO Start: https://www.npostart.nl/slavernij-en-wij/29-06-2023/VPWON_1349550 Het genoemde fragment begint om 8'17''. 
• Bestuursleden Stichting Centrum voor Archeologisch Onderzoek Sint Eustatius volgens uittreksel uit het Handelsregister Sint Eustatius en Saba (registratie #489 opgevraagd 21 augustus 2023).

Over de St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance
De St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance is ontstaan naar aanleiding van de protesten tegen de opgravingen op een 18e-eeuwse begraafplaats van slaafgemaakte Afrikanen die in juni 2021 door een team van internationale archeologen op Sint Eustatius zijn gestart (zie https://www.change.org/LeaveOurAncestorsInPeace). De protesten werden aanvankelijk geleid door de politieke partij Ubuntu Connected Front Caribbean. Gevestigd in Sint Eustatius en met bondgenoten over de hele wereld, verbreedde de St. Eustatius Afrikan Burial Ground Alliance de reikwijdte van de strijd gericht op andere Afrikaanse begraafplaatsen in St. Eustatius, zoals de Afrikaanse begraafplaats Godet (Godet / Fort Amsterdam). 

Een van de doelen is om de reikwijdte van onze strijd verder te verbreden naar het pan-Afrikanistische niveau, door verbinding te maken met en samen te werken met Afrikaans-georiënteerde organisaties en bewegingen die ook vechten voor het behoud van de bedreigde Afrikaanse begraafplaatsen en ander erfgoed van onze voorouders over de hele wereld en het verhaal vertellen vanuit ons perspectief. Onder hen zijn Annina van Neel, CEO van het Tiekie Box Project en hoofdpersoon van de bekroonde documentaire "A Story of Bones" en Peggy King Jorde, consultant van King Jorde Culturals en verdediger van gemarginaliseerde geschiedenissen en Afrikaanse begraafplaatsen.

Over de slavernijgeschiedenis van Sint Eustatius
In de tweede helft van de achttiende eeuw werd Sint Eustatius bekend als de 'Gouden Rots'. Het diende als een enorm handelscentrum en werd een 'vrijhaven' waar geen rechten en belastingen werden geheven. De handel omvatte gevangen Afrikanen om te voldoen aan de vraag naar arbeid op de plantages in de regio. Sint Eustatius was op een gegeven moment het centrum van de Nederlandse slavenhandel in het Noordelijke Caribisch gebied. Gevangengenomen Afrikanen die naar Sint Eustatius werden gebracht, werden tijdelijk ondergebracht in het Waterfort (of Fort Amsterdam) aan de zuidoostkust van het eiland totdat ze werden verkocht aan plantage-eigenaren op Sint Eustatius of naburige eilanden. De voormalige Godet plantage en begraafplaats liggen zeer dicht bij die locatie. De voormalige Golden Rock plantage and begraafplaats ligt op de Cultuurvlakte deels op het terrein van de huidige luchthaven.

Over de spelling van Afrika met een “k” (in het Engels)
Afrika wordt door de Alliance gespeld met een "k" in plaats van een "c" (in het Engels) op basis van de volgende inzichten:

• Het is een Pan-Afrikaanse spelling die zowel betrekking heeft op het Afrikaanse continent als op de diaspora;
• Het weerspiegelt de spelling van "Afrika" in alle Afrikaanse talen;
• Het omvat het concept van "ka", de vitale energie die zowel ondersteunt als creëert.

Wetenschappelijk artikel en Manifest
Naar aanleiding van de protesten publiceerden we in januari 2022 een wetenschappelijk artikel  "A Future That Does Not Forget: Collaborative Archeology in the Colonial Context of Sint Eustatius (Dutch Caribbean)". Ook publiceerden we het "Manifest: Wat het FARO Verdrag betekent voor Sint Eustatius".